Afgelopen winter had ik een jong volwassene op les. Hij was niet mijn eigen leerling maar tijdens vakanties brachten zijn ouders hem wel eens een uurtje naar mij en Koen om een keer een ander (docenten) geluid te horen. Hij speelde heel goed cello maar er ontbrak iets. Hij speelde de prelude van de eerste Bach suite, je weet wel; die iedereen graag wil spelen. Ik vroeg hem of hij het stuk uit het hoofd kon spelen en ook al schrok hij; hij kon dat!
Wat er gebeurde was bizar… plotseling klonk er DNA, was er ruimte voor echo’s waar we het niet eens over hadden gehad. En paste hij hier en daar ritenuto toe, langzamer wordend, terwijl we het daar ook nog niet over hadden gehad! Ik realiseerde mij maar weer – en hij en zijn ouders ook trouwens – hoe belangrijk het is om geen noten te lezen wanneer we spelen maar uit het hoofd te spelen.
Heb jij dat ook wel eens geprobeerd? Misschien denk je nu; “Ja ik kan dus ECHT niet uit mijn hoofd spelen.”? Mijn volgende vraag zou dan zijn; hoe vaak en hóe heb je het geprobeerd?
Uit het hoofd spelen is geen talent; het is een vaardigheid die je traint. Voor ieder niveau telt dat je pas naar je eigen geluid luistert en je zelf kunt sturen indien je geen noten leest, niet naar je bladmuziek kijkt.
Wil je het eens proberen? Sommige docenten, vooral degenen die kinderen lesgeven, zijn er heel erg streng in en uit het hoofd spelen is een terugkomend onderdeel op les.
Uit het hoofd spelen: 4 soorten
Wat goed is om te weten is dat er -zo wijst onderzoek uit- vier soorten van uit het hoofd spelen zijn:
Het auditieve geheugen
Het auditieve geheugen oftewel: het aspect van ons geheugen dat het geluid van de muziek onthoudt en herkent, zodat we kunnen horen wat er daarna in ons hoofd komt.
Het tactiel of spiergeheugen
Het fysieke geheugen van beweging, je eigen gemaakt door herhaling.
Het visueel geheugen
Dit stelt muzikanten in staat om de gedrukte muziek, markeringen en belangrijke aanwijzingen te herinneren – bijna als een mentale foto van de pagina.
Het intellectueel geheugen
De kennis en het begrip van de structuur van de muziek.
Hier enkele eerste stappen, echt vanaf beginners niveau:
Lijkt makkelijk he? Maar het kunnen zingen van je melodie is uitdaging één; kloppen je nootlengten? Oftewel houd je je aan lange en korte noten? Kun je je melodie niet correct zingen of heb je het niet gedaan is het moeilijk het wel uit je hoofd te spelen. Kun je toonhoogte houden? Als je niet gewend bent om te zingen kan dit iets zijn wat iets langer duurt voor je het beheerst.
[/dipi_timeline_item][dipi_timeline_item ribbon=”Stap 2″ title=”Kun je terwijl je zingt je strijkhand zonder stok laten doen alsof hij het stuk strijkt? ” timeline_icon=”%%1%%” timeline_icon_color=”#484926″ _builder_version=”4.9.7″ _module_preset=”default” header_level=”h4″ header_font=”|600|||||||” header_text_color=”#484926″ ribbon_text_font=”|600|||||||”]Droog strijken noem ik dat. Op het goede moment af- en opstrijkend? En dan stap 2a: kun je je arm de gehele nootlengte in beweging houden, alsof je de noot de gehele lengte wilt laten klinken? Want als je tijdens een lange noot eerder stopt met je armbeweging denken je hersenen dat je volgende noot mag komen en dan gaat het fout.
[/dipi_timeline_item][dipi_timeline_item ribbon=”Stap 3″ title=”Sluit je ogen” timeline_icon=”%%1%%” timeline_icon_color=”#484926″ _builder_version=”4.9.7″ _module_preset=”default” header_level=”h4″ header_font=”|600|||||||” header_text_color=”#484926″ ribbon_text_font=”|600|||||||”]Stel je nu voor dat je je stuk uit het hoofd speelt; sluit je ogen en check eens of je je vingers op de juiste plaatsen zet, of je de juiste vingerzetting uit je hoofd weet. Weet je niet welke noten je dient te spelen, welke vingers je dient te gebruiken, kun je niet uit je hoofd spelen.
[/dipi_timeline_item][dipi_timeline_item ribbon=”Stap 4″ title=”Hak je stuk in delen: maak je goal haalbaar” timeline_icon=”%%1%%” timeline_icon_color=”#484926″ _builder_version=”4.9.7″ _module_preset=”default” header_level=”h4″ header_font=”|600|||||||” header_text_color=”#484926″ ribbon_text_font=”|600|||||||”]Meestal duurt een muzikale zin 8 maten, maar als je geen ervaring hebt met uit het hoofd spelen, is vier maten je hoofd mogelijk al een hele opgave. Hoeveel maten is je goal? Twee, vier? One step at a time…
[/dipi_timeline_item][dipi_timeline_item ribbon=”Stap 5″ title=”Stel een doel” timeline_icon=”%%1%%” timeline_icon_color=”#484926″ _builder_version=”4.9.7″ _module_preset=”default” header_level=”h4″ header_font=”|600|||||||” header_text_color=”#484926″ ribbon_text_font=”|600|||||||”]Wat vind je van een pagina per week uit het hoofd leren spelen? Dit hoeft niet één stuk te zijn, denk meer aan een hoeveelheid mooie muzikale zinnen waarmee je wel een pagina zou kunnen vullen…
[/dipi_timeline_item][dipi_timeline_item ribbon=”Stap 6″ title=”Oefen niet te lang” timeline_icon=”%%1%%” timeline_icon_color=”#484926″ _builder_version=”4.9.7″ _module_preset=”default” header_level=”h4″ header_font=”|600|||||||” header_text_color=”#484926″ ribbon_text_font=”|600|||||||”]Oefen niet te lang het uit je hoofd spelen; je concentratie maakt of breekt het slagen. Na tien minuten kun je daarom weer beter even wat anders doen; lekker spelen of ene kopje thee zetten.
[/dipi_timeline_item][/dipi_timeline]Als je je hobby serieus neemt, werk je iedere week een paar momenten aan uit je hoofd spelen, en laat je je indien nodig helpen door deze elementaire tips.
Laat me weten of dit je helpt, daar doe je me een plezier mee. En delen op FB of Insta mag 😉
Hartelijke groet,
Scarlett
Scarlett
info@celloverkoop.nl | 06 - 1818 9005
Wellicht ook interessant voor je:
Rondkijken bij alle cellodocenten in Amsterdam? Waarom niet!
Ben jij een volwassen persoon die cello wil leren spelen? Omdat je volwassen bent, ben je zelfstandig, toch? Dan raad ik je het volgende aan.Dit lijkt misschien een logisch idee, maar ik denk dat veel mensen ‘gewoon’ een leraar vinden en aan de slag gaan zonder eerst...
Kamermuziek maken
Ben jij ook cello gaan spelen met de droom of wens kamermuziek te gaan maken? ‘Kamermuziek maken’, spelen in een klein ensemble, thuis, op les, op cursus? Ik denk het wel. Ik heb in alle tientallen jaren dat ik al weer les geef maar zelden een leerling gehad die echt...
Bachdag op zaterdag 8 april te Velp: schuif je aan?
In januari heb ik aan 16 leerlingen een proefles gegeven, in februari aan 4 aanvragers. Vaak aan volwassenen die zich af vragen hoe de cello voelt, terwijl ze zelf al een instrument beheersen. Mind you; er kwam zelfs een musicus uit het Koninklijk Concertgebouw kennis...
